Stedelijk beleid = stadsregionaal beleid: scenario’s gewikt en gewogen

Seminarie georganiseerd door het Kenniscentrum Vlaamse Steden in samenwerking met Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing, UGent (vakgroep bestuurskunde en publiek management) en Vlaams minister Bart Somers, bevoegd voor onder andere Bestuurszaken en Binnenlands Bestuur en zijn administratie

Dagvoorzitter en moderator is Joris Voets (Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing en vakgroep bestuurskunde en publiek management, UGent).

De ambitie

In een studie over het vernieuwde stedenbeleid, in opdracht van de Vlaamse overheid, wordt voorgesteld om de stadsregio’s veel meer centraal te plaatsen in dat Vlaamse stedenbeleid. De verwevenheid tussen stedelijke kernen, suburbane zones en open ruimtes is in het kleine Vlaanderen immers zo intens dat stedenbeleid op die verruimde schaal vorm moet krijgen. De tegenstelling tussen stad en het zogenaamde platteland is handig voor politieke controverses maar in de praktijk zijn beide deel van dezelfde gebieden en vormen ze, potentieel, een territoriale belangengemeenschap. Die argumenten en dat pleidooi zijn niet nieuw, de discussie daarover is dat zeker niet.

We zien ondertussen een aantal evoluties in het veld. We stellen vast dat de Vlaamse overheid zich op meerdere domeinen meer gebiedsgericht organiseert. We zien nieuwe bestuurlijke vormen opduiken: de vervoerregio’s, de zorgregio’s,… Het Vlaamse regeerakkoord spreekt ambities uit voor het gebiedsgericht beleid. Lopende strategische projecten ontwerpen interessante gebiedsbeelden en in enkele strategische programma’s wordt al op een stadsregionale schaal gewerkt. Intercommunales en provinciebesturen spelen in op vragen van lokale besturen op het vlak van samenwerking of nemen eigen gebiedsgerichte initiatieven. Tezelfdertijd merken we dat ons politiek systeem op haar grenzen stuit: het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen heeft geen uitvoeringskaders gekregen; het ruimtelijke beleid is feitelijk gedecentraliseerd en legt nu meer druk op lokale besturen en provinciebesturen. Belangrijke stadsregionale kwesties op het vlak van ruimtelijke keuzes (waar verdichten, hoe verbinden?) worden zo en nu naar de lokale en provinciale besturen doorgeschoven. De stadsregionale agenda wordt er niet eenvoudiger op…

Op het einde van 2020 loopt een vierjarig project af binnen het Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing, waarbij we verschillende scenario’s hebben afgetoetst en heel wat onderzoek hebben verricht over deze stadsregionale problematiek in Vlaanderen vanuit politiek, bestuurlijk en beleidsmatig oogpunt. Dat heeft tot een aantal rapporten geleid maar ook tot een aantal interventies op het terrein. In dit seminarie geven we een overzicht van het hele project en stellen we de scenario’s voor die we in de afgelopen jaren hebben gewikt en gewogen. We nemen ruim de tijd om de onderzoeksresultaten toe te lichten en kijken ook vooruit: welke scenario’s zijn in Vlaanderen wenselijk, welke zijn mogelijk en wat betekent dat voor de steden en de stadsbestuurders?

In dit seminarie ligt de nadruk op tijd nemen voor overdracht van kennis. Vanzelfsprekend bouwen we ruimte in voor reactie

Programma

9u30 Stedelijk beleid op stadsregionaal niveau. Bestuurlijke scenario’s gewikt en gewogen

Filip De Rynck en Pieterjan Schraepen, vakgroep bestuurskunde en publiek management, UGent.

10u45 De vervoerregio’s als exponent van de organisatie en werking van de Vlaamse overheid op stadsregionale schaal: een tussentijdse balans.

Toelichting door Filip Boelaert, secretaris – generaal Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) met korte getuigenissen vanuit twee steden.

11u45 Plenaire reacties en discussie

12u15 Regio’s in het Vlaamse binnenlands bestuur

Bram Opsomer en Simon Vander Elst, kabinetschef minister Somers.